چهارسو:
اصل این کلمة چهارسوق ست که از دو جزء «چهار» (عدد ترتیبی) فارسی و «سوق» عربی، به مفهوم بازار ترکیب شده است و در تلفظ محلی کلمة چهار سایش یافته و حرف «ق» از کلمة سوق نیز ساقط گشته و «چارسو» گفته می‌شود و آن، میدانی است که چهاربازار، یعنی محل کسب و کار و خرید و فروش، به آن میدان متّصل می‌شود. این میادین معمولاً سقفی گنبدی دارد. اما چهار بازارِ متّصل به آن، خیلی طولانی نیست و وسعت چندانی ندارد. شهر اصفهان که همیشه از نظر تجارت مرکز مهمّی بوده، هم بازارهای زیبا و طولانی و پر کالایی داشته است و هم چهارسوهای متعدّد و زیبا. مهمترین چهارسوها عبارت اند از:
چهارسو شاه: واقع در نزدیک میدان امام حد فاصل بین بازار قنادها و مدرسة ملاعبدالله.
چهارسو مخلص: در نزدیکی چهارسو شاه به طرف شمال قرار گرفته است.
چهارسو نقاشی: واقع در حد فاصل محلّة خواجو و محلّة حسن‌آباد که از چهارسوهای معروف و زیبای اصفهان به شمار می‌آید. تصاویر زیبایی بر روی کاشیهای مرغوب آن نقاشی شده و عکس سلاطین و پهلوانان معروف به تصویر کشیده شده است. این چهارسو چندین بار مرمّت شده است و از آنجا که رکن‌الملک نایب‌الحکومه اصفهان آن را مرمّت نموده، به نام چهارسوی رکن‌الملک نیز شهرت دارد.
چهارسوی فریدن و چهارسو آجری: هر دو در محلّة خواجو قرار داشته و طاق و رواق قابل توجّهی ندارند.
چهارسوی شیرازیها: در محدودة خیابان طالقانی است که محلّة بزرگی نیز به همین نام مشهور است. گنبد و زینت‌آلات این بنا بر اثر بی‌توجّهی از بین رفته ولی بازار آن هنوز فعال و در جای خود باقی است.
چهارسو کوچک: که در پایین چهارسو شیرازیها و در سمت مشرق آن قرار دارد، از چهارسوهای قدیمی به شمار می‌آید.
در محلّة بیدآباد سه چهارسو به نام‌های علیقلی آقا، بیدآباد و درب شیخ وجود دارد که چهارسوی بیدآباد در وسط و چهارسوهای علی قلی‌اقا و درب شیخ در طرفین آن قرار گرفته‌اند.
چهارسو مقصود: واقع در نزدیکی میدان نقش جهان است و در اصفهان شهرت زیادی دارد.
چهارسوی دروازه‌نو: این چهارسو مجاور چهارباغ پایین و حد فاصل باغ تختی و سنبلستان قرار دارند. در نزدیک آن محلّه‌ای به همین نام هست.
چهارسوی نمکی: این چهارسو نیز در محلّة گلبهار اصفهان قرار دارد.
علاوه بر چهارسوهای فوق در اکثر محلاّت اصفهان چهارسوهایی وجود دارد که شهرت آنها بیش از شهرت چهارسوهای ذکر شده نمی‌باشد. در بازارهای اصفهان هم سر هر چهارراه، چهارسو نامیده می‌شود که دارای حوض سنگی هندسی شکل پرآب و زیبایی است. از جمله:
چهارسوی باغ قلندرها واقع در بازار نیماورد، چهارسو شاه، چهارسوی ساروتقی، چهارسوی ضرّابخانه، چهارسوی چیت‌سازها، چهارسوی کرباس فروشها، چهارسوی زرگرها و چهارسو نقاشی.
علاوه بر اینها امتداد پل فلزی به طرف شمال یعنی خیابان آیت الله کاشانی به طرف میدان جمهوری اسلامی حد فاصل بین خیابان شیخ بهایی و خیابان طالقانی، که هر دو سمت راست خیابان آیت الله کاشانی قرار دارند، محلّه و منطقة چهارسو نامیده می‌شود و شهرت فراوان دارد.
توضیحات کامل تر:
این کلمه به دو قسم تلفظ و نوشته می شود نخست چهارسو و دیگری چهارسوق. و چون در شهر اصفهان این کلمه زیاد مورد محاوره است چند کلمه ای برای توضیح مطلب می نگارد:
چهارسو به مکانی اطلاق می شود که چهارسمت و گنبدی داشته باشد حالا گاهی چهارسمت آن بازار است در چنین فرضی آنجا را چهار بازار یا چهارسوق می خوانند و اما اگر چهارسمت آن بازار نباشد دیگر اطلاق کلمه چهارسوق مورد نخواهد داشت. و در هر حال چه چهارسمت بازار باشد چه نباشد اطلاق چهارسو بر آن درست خواهد بود از اینرو در تمام موارد این کلمه و به لفظ چهارسو به کار می بریم.
دیدگاه‌ها
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.